><

Učebnice esperanta

Tria leciono

Novaj vortoj - Nová slova

Esperanto Ĉeĥo
altavysoký
nebo
aŭ - aŭbuď - nebo
belapěkný, krásný
blankabílý
bonadobrý
brunahnědý
ĉuzda (tvoří otázku)
flavažlutý
grandavelký
ilustritailustrovaný
interesazajímavý
jesano
kadrorámec
kaja
kiajaký, jaká, jaké
kiajjací, jaká, jaké
kolorabarevný
komfortapohodlný
larĝaširoký
longadlouhý
malgrandamalý
modernamoderní
molaměkký
multajmnozí, mnohé, mnohá
multkoloramnohobarevný, pestrý
nene
ne estasnení
nek - nekani - ani
nigračerný
normalanormální
novanový
objektopředmět
praktikapraktický
rondakulatý
sedale
trevelmi, velice
triatřetí
verdazelený
vortoslovo

Gramatiko - Gramatika

  1. Esperanto má pouze jeden člen, člen určitý la. Užíváme ho, mluvíme-li o osobě, zvířeti nebo věci posluchači známé nebo před ním již jednou jmenované. Člen la odpovídá přibližně českému zájmenu ten, ne však neurčitému zájmenu nějaký. Do češtiny se nepřekládá. V pochybných případech člen prostě vynechejte.

    Před vlastní jména člen neklademe: Esperanto estas utila (nikoliv La Esperanto); Praha estas tre bela (nikoliv La Praha).

  2. Přídavná jména mají koncovku -a: bona - dobrý, -á, -é; bona aparato - dobrý přístroj, bona libro - dobrá kniha, bona karbo - dobré uhlí.

    V množném čísle mají přídavná jména a tázací zájmena také koncovku -j jako jména podstatná: bonaj aparatoj - dobré přístroje, bonaj libroj - dobré knihy, kiaj libroj? - jaké knihy?

  3. Předpona mal- mění původní význam kmene v jeho pravý opak: granda - velký, malgranda - malý; nova - nový, malnova - starý; bona - dobrý, malbona - špatný, ale nebona - nedobrý; utila - užitečný, malutila - škodlivý, ale neutila - neužitečný; bela - pěkný, malbela - škaredý.

    Předponu mal- lze použít také jako samostatné slovo: malo - opak, mala - opačný.

  4. Tázací částice ĉu mění větu oznamovací ve větu tázací. Stojí-li na začátku věty jiné tázací zájmeno, neklademe již částici ĉu. V přímé řeči se částice ĉu do češtiny nepřekládá, v nepřímé řeči ji překládáme slovem zda. Esperanto estas bela lingvo. Ĉu Esperanto estas bela lingvo?
    Espranto je krásný jazyk. Je esperanto krásný jazyk?
    Mi ne scias, ĉu Esperanto estas bela lingvo.
    Nevím, zda je esperanto krásný jazyk.

    Ale: Kia lingvo estas Esperanto? Jaký jazyk je esperanto?

    Pozn.: Otázky, které začínají částicí ĉu, se nazývají zjišťovací a odpovídá se na ně slovy ano nebo ne. Otázky začínající jinými tázacími zájmeny nebo příslovci se nazývají doplňovací a nelze na ně odpovědět ano-ne: Ĉu la tablo estas utila? Jes, ĝi estas utila. - Ne, ĝi ne estas utila. (Je ten stůl užitečný? Ano, je užitečný. - Ne, není užitečný.)
    Kia estas la tablo? La tablo estas granda. (Jaký je ten stůl? Ten stůl je velký.)

Ekzercoj - Cvičení

  1. Přečtěte článek a rozhovor na začátku této lekce několikrát nahlas a se správným přízvukem.

  2. Přeložte následující věty a označte přízvuk. Co je to? To je koberec. Jaký je koberec? Koberec je barevný. Je koberec měkký? Ano, koberec je měkký. Jaký je stůl? Stůl je veliký. Je stolek také veliký? Ne, stolek není veliký, stolek je malý. Co je stolek? Stolek je malý stůl. Jaká je skříň? Skříň je vysoká. Je pohovka také vysoká? Ne, pohovka není vysoká, pohovka je nízká. Je to strop? Ne, to není strop, to je podlaha. Je obraz pěkný? Ano, obraz je velmi pěkný, rám je škaredý. Je ten automobil nový? Automobil není ani nový, ani starý. Dobré knihy jsou užitečné. Knihy jsou buď ilustrované nebo neilustrované.

    Montri la solvon - Ukázat řešení

    Kaŝi la solvon - Skrýt řešení

    Kio estas tio? Tio estas tapiŝo. Kia estas la tapiŝo? La tapiŝo estas kolora. Ĉu la tapiŝo estas mola? Jes, la tapiŝo estas mola. Kia estas la tablo? La tablo estas granda. Ĉu ankaŭ la tableto estas granda? Ne, la tableto ne estas granda, la tableto estas malgranda. Kio estas tableto? Tableto estas malgranda tablo. Kia estas la ŝranko? La ŝranko estas alta. Ĉu ankaŭ la divano estas alta? Ne, la divano ne estas alta, la divano estas malalta. Ĉu tio estas plafono? Ne, tio ne estas plafono, tio estas planko. Ĉu la bildo estas bela? Jes, la bildo estas tre bela, sed la kadro ne estas bela, la kadro estas malbela. Ĉu la aŭtomobilo estas nova? La aŭtomobilo estas nek nova nek malnova. Bonaj libroj estas utilaj. Libroj estas aŭ ilustritaj aŭ neilustritaj.

  3. Odpovězte na otázky a označte přízvuk. Kia estas la lampo? Kiaj estas la plafono kaj la karbo? Kia estas la ŝranko? Ĉu la radio-aparato estas nova aŭ moderna? Kiaj estas la ĵurnalo kaj la gazeto? Kia estas la ĉambro? Kio estas tableto?

    Montri la solvon - Ukázat řešení

    Kaŝi la solvon - Skrýt řešení

    La lampo estas ronda. La plafono estas blanka, la karbo estas nigra. La ŝranko estas nova kaj moderna. Ne, la radio-aparato estas malnova kaj malmoderna. La ĵurnalo kaj la gazeto estas ilustritaj. La ĉambro estas longa, larĝa kaj alta. Tableto estas malgranda tablo.

× Napište prosím, co se Vám líbí nebo nelíbí, co chcete vylepšit a jak udělat tyto stránky ještě lepší. Nebojte se psát i kvůli drobnosti. Pokud chcete dostat odpověď, nezapomeňte uvést kontaktní email.
Předem děkuji
Sendi / Odeslat
Poŝvortaro